PHP ile Değişkenler ~ Webkolog

Merhaba Webkolog takipçileri!

Bugünkü konumuz, programlama dillerinin temel yapı taşlarından biri olan değişkenler. PHP'de değişkenler, adından da anlaşılacağı gibi, farklı türdeki verileri depolamamızı ve programımız boyunca bu verilere erişip değiştirmemizi sağlar. Hadi gelin, PHP'de değişkenlerin dünyasına yakından bakalım!

Değişken Nedir ve Nasıl Tanımlanır?

PHP'de bir değişken tanımlamak oldukça basittir. Tüm değişkenler bir dolar işareti ($) ile başlar ve ardından bir isim gelir. Unutmayın, PHP'de değişken isimleri büyük/küçük harfe duyarlıdır. Yani $isim ile $Isim iki farklı değişkendir.


<?php
$isim = "Webkolog"; // Bir metin (string) değişkeni
$yas = 10;          // Bir tam sayı (integer) değişkeni
$fiyat = 29.99;     // Bir ondalıklı sayı (double/float) değişkeni
$aktif = true;      // Bir mantıksal (boolean) değişkeni

echo "Sitemizin adı: " . $isim;
echo "<br>";
echo "Yaşı: " . $yas;
?>

PHP'deki Veri Türleri

PHP, esnek bir dildir ve değişkenlere atadığınız değere göre veri türünü otomatik olarak belirler. Ancak, PHP'nin temel olarak desteklediği bazı veri türleri vardır:

Ana Veri Türleri:

Boolean (Mantıksal): true (doğru) veya false (yanlış) değerlerini alır. Mantıksal karşılaştırmalarda kullanılır.
Integer (Tam Sayı): Ondalık kısmı olmayan sayılardır (örn: 1, 100, -5).
Double / Float (Ondalık Sayı): Ondalık kısmı olan sayılardır (örn: 1.5, 3.14).
String (Dize): Metin verilerini tutar. Tek tırnak (') veya çift tırnak (") içine alınır.

Bileşik Veri Türleri:

Array (Dizi): Birden fazla değeri tek bir değişkende saklamanıza olanak tanır. Farklı veri türlerini aynı dizide barındırabilir.
Object (Nesne): Sınıflar aracılığıyla oluşturulan, özellikler ve davranışlar içeren karmaşık veri yapılarıdır.

Özel Veri Türleri:

Resource (Kaynak): Harici bir kaynağa (veritabanı bağlantısı, dosya işleyici vb.) referans tutar.
Null (Boş): Bir değişkenin hiçbir değere sahip olmadığını belirtir.
Callable (Geri Çağırılabilir): Bir fonksiyon veya metodun adını tutar ve bu ad ile çağrılabilir.

Bir değişkenin değerini ve veri türünü görmek için var_dump() fonksiyonunu kullanabiliriz:


<?php
$metin = "Webkolog Blog";
$sayi = 123;
$ondalik = 45.67;
$dogruMu = true;
$liste = array("elma", "armut", "çilek");
$bosDeger = null;

var_dump($metin);
echo "<br>";
var_dump($sayi);
echo "<br>";
var_dump($ondalik);
echo "<br>";
var_dump($dogruMu);
echo "<br>";
var_dump($liste);
echo "<br>";
var_dump($bosDeger);
?>

Değişkenleri Kontrol Etme ve Dönüştürme

PHP'de değişkenlerle çalışırken onların varlığını, boş olup olmadığını veya veri türünü kontrol etmek isteyebiliriz. Ayrıca bir veri türünden diğerine dönüştürme işlemleri de yapabiliriz.

Kontrol Fonksiyonları:

isset($degisken): Değişkenin tanımlı olup olmadığını ve değerinin null olmadığını kontrol eder.
empty($degisken): Değişkenin boş olup olmadığını kontrol eder. (Boş diziler, 0 değeri, boş stringler, false ve null için true döner.)
is_array($degisken): Değişkenin bir dizi olup olmadığını kontrol eder.
is_bool($degisken): Değişkenin bir boolean olup olmadığını kontrol eder.
is_float($degisken): Değişkenin bir ondalıklı sayı olup olmadığını kontrol eder.
is_int($degisken): Değişkenin bir tam sayı olup olmadığını kontrol eder.
is_string($degisken): Değişkenin bir string olup olmadığını kontrol eder.
is_numeric($degisken): Değişkenin sayısal bir değer içerip içermediğini kontrol eder.

Dönüştürme Fonksiyonları:

gettype($degisken): Değişkenin veri türünü döndürür.
settype($degisken, "tip"): Bir değişkenin veri türünü belirli bir tipe dönüştürür. Desteklenen tipler: "string", "integer", "double", "boolean", "array", "object". (Not: boolean dönüşümünde "0", 0 veya boş bir değer false olarak kabul edilir.)

Casting (Tür Dönüşümü):

Bir değişkenin değerini geçici olarak farklı bir veri türüne dönüştürmek için parantez içinde hedef veri türünü belirtebilirsiniz:


<?php
$sayiString = "123";
$sayiInteger = (int)$sayiString; // string'i integer'a dönüştürür

$fiyatString = "19.99";
$fiyatDouble = (double)$fiyatString; // string'i double'a dönüştürür

$sayi = 5;
$metinSayi = (string)$sayi; // integer'ı string'e dönüştürür

var_dump($sayiString);
var_dump($sayiInteger);
var_dump($fiyatString);
var_dump($fiyatDouble);
var_dump($sayi);
var_dump($metinSayi);

// Bir integer değeri bir fonksiyona string olarak iletmek isterseniz:
function mesajGoster($deger) {
    echo "Değer: " . $deger . " (Tip: " . gettype($deger) . ")<br>";
}

$num = 10;
mesajGoster($num);    // integer olarak iletilir
mesajGoster("$num"); // string olarak iletilir
?>

Değişken Değişkenler (Variable Variables)

PHP'nin ilginç özelliklerinden biri de değişken değişkenlerdir. Bir değişkenin değerini başka bir değişkenin adı olarak kullanabilirsiniz:


<?php
$isim = "Ali";
$$isim = "Ali Mantar"; // Bu, $Ali diye bir değişken oluşturur ve değerini "Ali Mantar" yapar.

echo $isim;    // Çıktı: Ali
echo "<br>";
echo $Ali;     // Çıktı: Ali Mantar
?>

Sabitler (Constants)

Değişkenlerden farklı olarak, sabitler bir kez tanımlandıktan sonra değerleri değiştirilemez. Sabitleri genellikle uygulamanızın genelinde kullanılan ve değişmez değerler (veritabanı bilgileri, API anahtarları vb.) için kullanırız.

PHP 5.2 versiyonunda define() fonksiyonu ile sabit tanımlanır:


<?php
define("AUTHOR", "Webkolog");
define("SITE_URL", "http://www.webkolog.com");

echo "Bu blogun yazarı: " . AUTHOR;
echo "<br>";
echo "Sitemizin adresi: " . SITE_URL;
?>

Operatörler ve String Birleştirme

Değişkenler üzerinde matematiksel işlemler yapabilir veya stringleri birleştirebiliriz. İşte bazı temel operatörler:

. (Nokta): Stringleri birleştirmek için kullanılır.
+, -, *, /: Toplama, çıkarma, çarpma, bölme.
%: Mod alma (kalanı bulma).
++, --: Artırma ve azaltma operatörleri (önek veya sonek olarak kullanılabilir).
+=, -=, *=, /=, .=, %=: Bileşik atama operatörleri.


<?php
$sayi1 = 10;
$sayi2 = 5;

$toplam = $sayi1 + $sayi2; // 15
$fark = $sayi1 - $sayi2;   // 5
$carpim = $sayi1 * $sayi2; // 50
$bolum = $sayi1 / $sayi2;  // 2
$mod = $sayi1 % 3;         // 1 (10'un 3'e bölümünden kalan)

echo "Toplam: " . $toplam . "<br>";

$metin1 = "Merhaba";
$metin2 = " Dünya!";
$birlesikMetin = $metin1 . $metin2; // "Merhaba Dünya!"
echo $birlesikMetin . "<br>";

$sayac = 0;
$sayac++; // Sayacı 1 artırır (şimdi 1)
++$sayac; // Sayacı 1 artırır (şimdi 2)

echo "Sayac: " . $sayac . "<br>";

$mesaj = "Hoş ";
$mesaj .= "geldiniz."; // $mesaj şimdi "Hoş geldiniz." olur
echo $mesaj;
?>

Değişkenlerin PHP'deki rolü hayati önem taşır. Onlar sayesinde dinamik içerikler oluşturabilir, kullanıcı etkileşimlerini yönetebilir ve verilerle etkili bir şekilde çalışabiliriz. Değişkenleri iyi anlamak, sağlam ve işlevsel PHP uygulamaları geliştirmenin anahtarıdır. Bol bol pratik yaparak bu konuyu pekiştirmenizi tavsiye ederim!

Webkolog'u takipte kalın!

Hepinize bol kodlu ve başarılı projeler dilerim!

25 Şubat 2007 Pazar