C# ile Operatörler

Merhaba değerli Webkolog.net okurları, bugünkü yazımızda C# programlama dilinin en temel yapı taşlarından biri olan operatörleri yakından inceleyeceğiz. Operatörler, değişkenler ve değerler üzerinde çeşitli işlemler gerçekleştirmemizi sağlayarak kodumuzun dinamik ve işlevsel olmasını mümkün kılarlar. .NET Framework 4 çatısı altında C#'ta hangi operatörlerin bulunduğunu ve nasıl kullanıldıklarını gelin birlikte keşfedelim.

Temel Operatör Çeşitleri

C#'ta farklı amaçlara hizmet eden çeşitli operatör türleri bulunur. Bunlardan en sık kullanılanlarına bir göz atalım:

Aritmetik Operatörler

Sayısal değerler üzerinde matematiksel işlemler yapmak için kullanılır. Bunlar toplama (+), çıkarma (-), çarpma (*), bölme (/) ve modulo (bölümünden kalan) (%) operatörleridir.

int sayi1 = 10;
int sayi2 = 5;
int toplam = sayi1 + sayi2; // toplam = 15
int fark = sayi1 - sayi2;   // fark = 5
int carpim = sayi1 * sayi2; // carpim = 50
int bolum = sayi1 / sayi2;  // bolum = 2
int kalan = sayi1 % sayi2;  // kalan = 0

Önemli bir nokta, + operatörünün string türündeki değişkenlerde birleştirme (concatenation) işlemi gerçekleştirdiğidir.

string ad = "Ali";
string soyad = "Mantar";
string tamAd = ad + " " + soyad; // tamAd = "Ali Mantar"

Atama Operatörleri

Bir değişkene değer atamak için kullanılır. En temel atama operatörü eşittir (=) işaretidir. Bunun yanı sıra, aritmetik operatörlerle birleşik atama operatörleri de bulunur (+=, -=, *=, /=, %=). Bu operatörler, ilgili işlemi gerçekleştirip sonucu aynı değişkene atamayı sağlar.

int sayac = 0;
sayac = 5;       // sayac'a 5 değerini ata
sayac += 2;      // sayac = sayac + 2 (sayac şimdi 7)
sayac -= 1;      // sayac = sayac - 1 (sayac şimdi 6)
sayac *= 3;      // sayac = sayac * 3 (sayac şimdi 18)

Karşılaştırma Operatörleri

İki değeri karşılaştırmak ve sonucunda bir bool (true veya false) değeri elde etmek için kullanılır. Eşit mi (==), eşit değil mi (!=), büyük mü (>), küçük mü (<), büyük veya eşit mi (>=), küçük veya eşit mi (<=) gibi operatörler bu kategoriye girer.

int a = 5;
int b = 10;
bool esitMi = (a == b);     // esitMi = false
bool buyukMu = (b > a);      // buyukMu = true

Mantıksal Operatörler

bool türündeki değerler üzerinde mantıksal işlemler yapmak için kullanılır. Mantıksal VE (&&), mantıksal VEYA (||), mantıksal DEĞİL (!), bitsel VE (&), bitsel VEYA (|) gibi operatörler bulunur.

bool kosul1 = true;
bool kosul2 = false;
bool veSonucu = (kosul1 && kosul2); // veSonucu = false
bool veyaSonucu = (kosul1 || kosul2); // veyaSonucu = true
bool degilSonucu1 = !kosul1;      // degilSonucu1 = false

AND (&&) ve OR (||) İşleyişi:

AND (&&)
0 && 0 = 0
0 && 1 = 0
1 && 0 = 0
1 && 1 = 1

OR (||)
0 || 0 = 0
0 || 1 = 1
1 || 0 = 1
1 || 1 = 1

Artırma ve Azaltma Operatörleri

Bir değişkenin değerini bir artırmak (++) veya bir azaltmak (--) için kullanılır. Bu operatörler değişkenin önüne veya sonuna gelebilir. Öne geldiğinde (prefix), işlem önce gerçekleştirilir, sonra değişkenin değeri kullanılır. Sona geldiğinde (postfix), önce değişkenin değeri kullanılır, sonra işlem gerçekleştirilir.

int sayi = 5;
int onEk = ++sayi; // sayi önce 6 olur, sonra onEk'e 6 atanır
int sonEk = sayi++; // sonEk'e önce 6 atanır, sonra sayi 7 olur

is Operatörü

Bir nesnenin belirli bir türle uyumlu olup olmadığını kontrol etmek için kullanılır. Sonuç olarak bir bool değer döndürür.

object nesne = "Merhaba";
bool stringMi = (nesne is string); // stringMi = true
bool intMi = (nesne is int);       // intMi = false

? : Operatörü (Ternary If)

Üç operand alan koşullu bir operatördür. Kısa bir if-else yapısı olarak düşünülebilir.

int yas = 20;
string durum = (yas >= 18) ? "Yetişkin" : "Çocuk"; // durum = "Yetişkin"

Bu operatör, özellikle bir değişkene koşullu olarak bir değer atamak istediğimiz durumlarda kodu daha kompakt hale getirebilir.

Nesne Cast Etme Operatörleri

Bir nesnenin türünü başka bir türe dönüştürmek için kullanılır. Direkt cast ((string)nesne) veya as operatörü (nesne as string) kullanılabilir. as operatörü, dönüştürme başarısız olursa null değerini döndürür, bu da daha güvenli bir dönüşüm sağlar.

object nesne1 = "Webkolog";
string metin1 = (string)nesne1; // Direkt cast

object nesne2 = 123;
string metin2 = (nesne2 as string); // metin2 = null (dönüşüm başarısız)

Satır Birleştirme

Uzun string ifadelerini daha okunaklı hale getirmek için + operatörüyle birlikte alt satıra geçilerek birleştirme yapılabilir.

string uzunMetin = "Bu çok uzun " +
                      "bir metin örneğidir.";

---

Değerli Webkolog.net ailesi, bu yazımızda C# .NET Framework 4'ün temel operatörlerini ve kullanımlarını detaylı bir şekilde inceledik. Operatörler, kodumuzun işleyişini kontrol etmek, veriler üzerinde manipülasyonlar yapmak ve mantıksal kararlar almak için vazgeçilmez araçlardır. Umarım bu rehber, operatörlerin mantığını anlamanıza ve kodlarınızda etkili bir şekilde kullanmanıza yardımcı olur. Bir sonraki yazımda, C# dilinin diğer önemli yapı taşlarını keşfetmeye devam edeceğiz. Webkolog.net'i takipte kalın!

Hepinize bol kodlu ve başarılı projeler dilerim!