Javascript Nedir ~ Webkolog

Merhaba Webkolog Takipçileri!

Bugün sizlerle web dünyasının olmazsa olmazlarından JavaScript'e bir başlangıç yapacağız. Web sitelerimize hayat veren, interaktif özellikler katan bu güçlü dilin temellerini ve neden bu kadar önemli olduğunu adım adım keşfedeceğiz. Hazırsanız, kodlama dünyasına keyifli bir yolculuk başlasın!

JavaScript Nedir ve Neden Önemlidir?

JavaScript (JS), Netscape Communications Corporation tarafından geliştirilen, daha sonra Mozilla Foundation ve Ecma International tarafından desteklenen, dinamik ve interaktif web sayfaları oluşturmak için kullanılan bir betik dilidir. İlk olarak 1995 yılında Netscape Navigator 2.0 ile hayatımıza giren JS, o günden bu yana web geliştirmede devrim yarattı.

Peki, onu bu kadar önemli yapan nedir?

Kullanıcı Taraflı Çalışma: JavaScript, genellikle kullanıcının web tarayıcısında çalışır. Bu sayede sunucuya yük binmeden hızlı ve akıcı bir kullanıcı deneyimi sunar.
HTML Sayfalarının Parçası: Tek başına bir anlam ifade etmeyen JavaScript kodları, HTML sayfalarınızın bir parçası olarak hayat bulur. Tarayıcılar tarafından yorumlanarak çalıştırılırlar.
İnteraktif Deneyim: Butonlara tıklama, form doğrulama, dinamik içerik yükleme gibi birçok interaktif özelliği JavaScript ile sağlayabilirsiniz. Web sitenizin sadece durağan bir bilgi kaynağı olmaktan çıkıp, kullanıcıyla etkileşim kurmasını sağlar.

JavaScript'in Güvenlik ve Kısıtlamaları

JavaScript'in gücü kadar, kullanıcı güvenliğini sağlamak amacıyla belirli kısıtlamaları da bulunmaktadır:

Dosya Erişimi Yok: JavaScript kodlarıyla kullanıcının bilgisayarından doğrudan dosya okunamaz, dosya üzerine yazılamaz veya dosya oluşturulamaz (çerezler hariç). Bu, kötü niyetli yazılımların yayılmasını engellemek içindir.
Diğer Sayfalara Müdahale Edememe: JavaScript ile kullanıcının aynı anda açık olan diğer web sayfalarına bakılamaz veya müdahale edilemez.
Sunucuya Dosya Gönderilemez: Doğrudan JavaScript ile karşı sunucuya dosya gönderilemez; bunun için genellikle sunucu taraflı dillere (örneğin PHP, Node.js) ihtiyaç duyulur.

JavaScript Nasıl Kullanılır?

JavaScript kodlarını HTML sayfalarınıza farklı şekillerde dahil edebilirsiniz:

1. HTML İçine Gömme

JavaScript kodlarınızı doğrudan HTML dosyanızın içine <script> etiketleri arasına yazabilirsiniz:


    <script>
        // Buraya JavaScript kodlarınız gelecek
        alert("Merhaba Webkolog!");
    </script>

Eski tarayıcılarda kodların görünmemesi için yorum satırları arasına alabilirsiniz (HTML5 ile buna gerek kalmamıştır):


    <script type="text/javascript">
        <!--
            alert("Merhaba Dünya!");
        -->
    </script>

2. Harici JavaScript Dosyası

Kodlarınız çoğaldıkça ve karmaşıklaştıkça, JavaScript kodlarınızı ayrı bir .js uzantılı dosyada tutmak daha düzenli bir yaklaşımdır. Bu dosyayı HTML sayfanıza bağlayabilirsiniz:


    <script src="script.js"></script>

script.js dosyasının içeriği:


    // script.js dosyasının içeriği
    console.log("Bu mesaj harici dosyadan geldi.");

3. HTML Etiket Parametresinde (Çok Önerilmez)

Bazı durumlarda JavaScript kodlarını doğrudan HTML etiketlerinin parametrelerine yazabilirsiniz, ancak bu yöntem genellikle iyi bir uygulama olarak kabul edilmez ve kod okunabilirliğini azaltır:


    <button onclick="alert('Bana tıkladın!')">Tıkla</button>

JavaScript Yazım Kuralları ve Temel Bilgiler

JavaScript öğrenirken dikkat etmeniz gereken bazı temel yazım kuralları vardır:

Değişken İsimleri: Değişken isimleri harf, alt çizgi (_) veya dolar işareti ($) ile başlayabilir. Sayı ile başlayamazlar. Örneğin: ad, _soyad, $fiyat geçerlidir.
Küçük/Büyük Harf Duyarlılığı: JavaScript büyük/küçük harfe duyarlıdır. Yani degisken ile Degisken farklı değişkenlerdir.
Türkçe Karakterler: Kodlar arasında Türkçe karakter (ğ, ş, ç, ö, ü, ı) kullanmaktan kaçınmalısınız.

Değişken Tanımlama: Modern JavaScript'te değişken tanımlamak için genellikle let ve const anahtar kelimeleri kullanılır. Eski kodlarda var da görebilirsiniz.


            var eskiDegisken = "Merhaba"; // Eski yöntem
            let ad = "Webkolog"; // Değeri değişebilen değişken
            const PI = 3.14; // Sabit değişken (değeri değişmez)

Noktalı Virgül (;) : Her ifade sonuna noktalı virgül koymak iyi bir alışkanlıktır. Bazı durumlarda zorunlu olmasa da, kodunuzun daha tutarlı olmasını sağlar.

Yorum Satırları: Kodlarınızı açıklamak için yorum satırlarını kullanabilirsiniz. Tek satırlık yorumlar için //, çok satırlık yorumlar için /* ... */ kullanın.


            // Bu tek satırlık bir yorumdur

            /*
             Bu
             çok satırlı
             bir yorumdur
            */

"use strict" Nedir?

"use strict" ifadesi, JavaScript kodlarının "katı modda" çalıştırılmasını sağlayan bir bildirimdir. Bu mod, daha güvenli ve hata ayıklaması daha kolay kod yazmanıza yardımcı olur. Örneğin, tanımlanmamış bir değişken kullanmaya çalışmak gibi yaygın hataları önler. Kodunuzun başına veya belirli bir fonksiyonun içine yazabilirsiniz:


    "use strict";
    // Buradaki kodlar katı modda çalışır

Sonuç

Bu makalede JavaScript'e hızlı bir giriş yaparak, ne olduğunu, neden önemli olduğunu, nasıl kullanıldığını ve temel yazım kurallarını inceledik. Unutmayın, bu sadece başlangıç! JavaScript'in derinliklerine indikçe, web dünyasında yapabileceklerinizin sınırı olmadığını göreceksiniz.

Kendinizi geliştirmek ve yeni şeyler denemekten asla çekinmeyin. Kodlama yolculuğunuzda başarılar dilerim!

Webkolog'u takipte kalın!

Hepinize bol kodlu ve keyifli öğrenme süreçleri dilerim!

21 Ocak 2016 Perşembe